Yağma suçu TCK kapsamında planlama altına alınmış olup, madde 148, madde 149 ve madde 150’de ayrıntılı şekilde açıklanmıştır. Yağma suçunun nitelikli durumu ve asli şeklini düzenleyen alakalı maddeler, suça dair olarak merak edilen bütün hususları ele alabilmektadır. Yağma suçu bakımından yargılama vakitcinin ne şekilde gelişeceği ise Ceza Muhakemesi Kanunu ortamında tespit edilen alakalı usul maddeleri kapsamında düzenlenmektedir. Yağma suçu, halk dilinde gasp, hırsızlık suçu ile sıkça karıştırılmaktadır. Bu kapsamda yağma suçunu yazımızda bildirime çalışacağız.
Yağma Suçu (Gasp) Nasıl İşlenir?
Yağma suçunun işlenişi iki türde olabilir. Bu ayrımı belirleyen neden ise suça husus malın taşınır ya da taşınmaz olmasıdır. İlki taşınır malın yağmalanması suçu, diğer bir anlatımla taşınır bir eşyanın gasp edilmesi. Diğer bir yağma türü de senedin gasp edilmesi, diğer bir anlatımla taşınmaz bir malın sahipliğini gösterir senedin, malın sahibi olan şahıstan cebir ve tehdit kullanarak alınmasını ifade eder.
Yağma Suçunun Unsurları
Yağma suçunun yasa doğrulusunda planlama altına alınması ve suçun faillerine karşı ciddi yaptırımlar uygulanması şahıslerin; beden dokunulmazlığı, malvarlığı dokunulmazlığı ve cinsel saldırılardan korumaktadır. İşbu suç özgü bir suç olarak düzenlenmemiştir. Diğer bir anlatımla fail ve mağdur herkes olabilmektedir. Suçun husussunu ise biraz evvelce bahsetmiş olduğumuz taşınır ve taşınmaz mallar oluşturmaktadır. Ancak taşınmaz mallarda, direkt olarak bir gasp durumu olmadan sadece resmi senet üzerinden bu suçun icrası gerçekleşmektedir.
Yağma suçunun bir diğer öğeyi ise suçun sadece kasti olarak işlenebilir olmasıdır. Yani taksirle yağma ya da ihmali hareketle yağma suçu diye bir kavram TCK ve sair yasa hükümlerinde bulunmamaktadır. Burada kast nedenini meydana getiren asli nitelik, bireyin suçu işlemedeki parasal menfaat amacıdır. Eğer suçun suçlusu parasal bir menfaat elde etmeksizin bu suçu işliyorsa burada yağma suçundan söz etmek olası değildir.
Yağma suçunun öğeleri arasında son ve en mühim öğeyi ise cebir ve tehdit altında suçun icra edilmesidir. Bu neden gasbı, hırsızlık suçundan ayırmaktadır. Hırsızlıktan farkı olarak yağma suçunda; bireyin elinde tespit edilen eşya, cebir ve tehdit kullanılarak alınmakta, hırsızlık suçunda ise mal hileli davranışlar ile ya da mala zarar verme suçunun sonucunda olduğu yerden alınmaktadır. Bu noktada iki suç tarzı net bir şekilde ayrılmaktadır.
Yağma Suçunun Cezası Ne Kadar?
Yağma suçunun cezası, TCK madde 148, madde 149 ve madde 150’de düzenlenmiştir. Ayrı ayrı düzenlenmesindeki gaye ise suçun asli durumunun, nitelikli hallerına oranla daha az cezayı gerektirmesidir. Yağma suçunun asli durumunu düzenleyen TCK madde 148 uyarınca, taşınır bir malın yağmalanması ve senedin yamalanması aynı şekilde cezalandırılacaktır. Buna göre suçun asli durumunu işleyen şahsa verilebilecek ceza, altı senedan on senea kadar hapis cezasıdır. Suçun asli durumu dahi ağır ceza kapsamında ele alınmış, kalitesi itibari ile ağır bir suçtur.
Suçun nitelikli durumunu düzenleyen TCK madde 149 uyarınca, madde metni kapsamında kabul edilen halların vuku bulması sonucunda faile verilebilecek ceza, on senedan on beş senea kadar ağır hapis cezasıdır. TCK madde 150’de ise suçun daha hafif cezası gerektiren nitelikli halları düzenlenmiştir. Buna göre suçu hafifleten nedenlerin bulunması durumunda şahsa verilebilecek asli ceza yarısı oranından üçte bir seviyesine kadar indirilebilecektir. Bu halde suçun asli durumunu işleyen suçlusun alacağı ceza en az 2 sene olacaktır.
Failin cezasına uygulanacak diğer indirimler de mevcuttur. Bunlar Ceza Muhakemesi Kanunu kapsamında düzenlenen hallerın gerçekleşmesi sonucunda meydana çıkabilmektedir. Şartlar karşılandığı takdirde verdiği hapis cezası; adli para cezasına çevrilmekte, hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı verilmekte ve hem de birtakım hallerde faile hiçbir cezaya verilmemektedir. Ceza Muhakemesi kapsamında yürütülen bu yargılama vakitcinin doğru ve sıhhatli bir şekilde yürütülmesi sonucunda bu kabul edilen haller olası olabilmektedir.
Açıkladığımız üzere yağma suçu bakımından öngörülen yaptırımlar çok ağır olmaktadır. Ama yanında düzgün bir yargılama vakitci yönetildiği takdirde, daha süratli çözüme ulaşılacak ve yaptırımlar oldukça hafifletilebilecektir. Gerek suçun mağduru gerekse suçlusu yönünden sıhhatli bir ceza yargılama vakitcinin geçirilmesi elzemdir. Hak kayıbı yaşamamak ve bahsedildiği üzere hukuki bir zeminde yargılamanın etkin bir şekilde yürütülmesi amacıyla bölümünde eksper bir ceza avukatından destek almanızı tavsiye ederiz.
Yağma Suçunda İndirim Halleri
Daha hafif cezayı gerektiren nitelikli halların varlığında fail amacıyla verilebilecek asli cezada indirime gidilecektir. Gasp suçu bakımından bu hal TCK madde 150’de planlama altına alınmıştır. İlgili madde hükmü uyarınca;
Yağma suçuna husus olan eşya, taraflar arasında doğan hukuki bir ilişkiden kaynaklanıyorsa ve fail tabiri yerindeyse hakkı olan bir eşyayı alıyorsa, fail ile alakalı gasp suçundan değil tehdit ve kullandığı cebir uyarınca ceza verilebilecektir. Mesela A ve B arasında bir borç teması bulunmaktadır. A, alacağını tahsil etmek amacıyla B’ye cebir ve tehdit kullanacak olursa, A ile alakalı hükmolunacak ceza tehdit ve kullandığı cebrin TCK’daki karşılığı uyarınca belirlenecektir.
Yağma suçuna husus olan eşyanın parasal sayısal değeri çok azsa ya da hiç yoksa hakim, fail ile alakalı verilebilecek asli cezada yarı yarıya ya da üçte bir oranında indirim yapabilecektir. Mesela ekmek alabilmek amacıyla şahsa silah çeken bir şahsa verilebilecek ceza, asli cezadan daha hafif olacaktır. Ancak unutmamak lazım olur ki bu halde takdir yetkisi hakimdedir. Bazı hallerde hakim, asli cezada indirim yoluna gitmeyebilir.
Yağma Suçuna (Gaspa) Teşebbüs
Yağma suçunda teşebbüs hükümleri program kısmı bulmaktadır. Mesela fail, cebir ve tehdit uygulamış fakat mağdurdan eşyayı alamamış ve bu suçun tamamlanmaması suçlusun inisiyatifi dışında olmuş ise burada teşebbüsten söz etmek olasıdür. Teşebbüs adımında kalmış suçlarda bakılması gereken husus hedefe ulaşılamamış olmasıdır. Yağma suçunda ise gaye, eşyanın alınmasıdır. Eğer fail teşebbüs adımında kalmış bir yağma yani gasp suçu işleyecek olursa, teşebbüs kapsamında cezalandırılacak ve asli cezada indirime gidilecektir. Teşebbüste indirim oranları ise, en çok asli cezada 3/4 indirim en az ise 1/4 indirim olacaktır. Diğer bir anlatımla yağma suçu teşebbüs adımında kalacak olursa fail, en az 1.5 sene hapis cezası ile cezalandırılacaktır.
Yağma Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Hükmün açıklamasının geriye bırakılması yani HAGB, şahıs ile alakalı verdiği cezanın 2 sene ya da daha az olması durumunda cezanın infazının yapılmamasını ifade eder. Hakkında HAGB’na hükmolunan şahıs 5 sene vakit ortamında rastgele bir suça karışmaz ise alakalı suçu işlememiş saseneır ve yağma suçundan beraat etmiş kabul edilir. Ancak şahıs kendine tanınmış 5 senelik vakit ortamında rastgele bir suç işlerse, hem ilk suç amacıyla hem de son suç amacıyla ayrı ayrı ceza alacaktır. HAGB’nin yağma suçunda program kısmı bulması, suçun asli şeklinde ve daha ağır cezayı gerektiren nitelikli durumunda olası değildir. Ancak daha hafif cezayı gerektiren nitelikli halları düzenleyen TCK madde 150 kapsamında fail, HAGB’den yararlanabilecektir.
Yağma Suçunda Zamanaşımı
Kanun uyarınca soruşturulması şikayete tabi olan suçlarda, 6 ay ortamında suça dair bir şikayet yapılmaz ise alakalı fiilden dolayı dava açma hakkı ortadan kalkacaktır. Ve bu halde yağma suçu şikayete tabi mi? sorusu gündeme gelecektir. Yağma suçu yani diğer ismi ile gasp suçu, şikayete bağlı bir suç değildir. Soruşturulması re’sen (kendiliğinden) yapılmaktadır. Bu sebeple suçun ihbar edilmesi ya da rastgele bir surette kolluk güçleri doğrulusunda öğrenilmesi, tahkîkat aşamasının bağlaması bakımından yeterli olacaktır. Ancak ihbar ya da re’sen tahkîkat amacıyla de bir üst vakit vardır. Suçun tamamlanmasından itibaren 15 sene ortamında hiçbir şekilde tahkîkat başlatılmaz ise dava zamanaşımı zamanı dolacak ve bu suç bakımından faile ceza verilmeyecektir. Ceza hukukunda dava zamanaşımı vakitleri netkes düzenlenmiştir.
Yağma Suçunda Görevli ve Yetki sahibi Mahkeme
Gasp suçunda vazife ve yetki husussu ile alakalı ise; Türk ceza yargılamasında hapis cezasının alt sınırı 10 sene olan bütün suçlar, ağır ceza mahkemelerinin kapsamına girmektedir. Aynı vakitte birtakım istisnai suçlar da alt sınırı 10 sene olmamasına karşın bu kapsamda değerlendirilir. Ağır ceza mahkemesinin kapsamına girmeyen bütün suçlar amacıyla ise vazifeli mahkeme asliye ceza mahkemeleridir.
Yağma suçu ise ceza miktarına bakılmaksızın ağız ceza mahkemelerinde görülmektedir. Bu bakımdan işbu suç amacıyla vazifeli mahkeme ağır ceza mahkemeleridir. Yetki husussu ile alakalı ise suç nerede işlendiyse oradaki ağır ceza mahkemesi vazifeli ve yetki sahibi olacaktır.
Kaynak: https://www.hukukidurum.com/yagma-sucu-gasp-sucu-cezasi/
